Τα μεγάλα πουλιά εκτοπίζονται σε ένα συνωστισμένο κόσμο
Λίγες ημέρες μετά τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος, η IUCN (Διεθνής Ένωση για την Προστασία της Φύσης) ανακοίνωσε ότι σύμφωνα με τον επικαιροποιημένο Κόκκινο Κατάλογο των Απειλούμενων Πουλιών, ένα από τα μεγαλύτερα είδη πουλιών του κόσμου είναι στα πρόθυρα της εξαφάνισης. Η Ωτίδα της Ινδίας (Ardeotisnigriceps) κατατάσσεται πλέον στην υψηλότερη κατηγορία κινδύνου: Κρισίμως Κινδυνεύον είδος.
Το κυνήγι, η ανθρωπογενής όχληση, η απώλεια και ο κατακερματισμός των βιοτόπων του, έχουν συνδράμει στη μείωση αυτού του καταπληκτικού πουλιού σε ίσως λιγότερα από 250 άτομα. Ύψους ενός μέτρου και ζυγίζοντας σχεδόν 15 κιλά, η Ωτίδα της Ινδίας ήταν κάποτε εξαπλωμένη στα λιβάδια της Ινδίας και του Πακιστάν, ενώ σήμερα έχει περιοριστεί σε μικρά και απομονωμένα τμήματαεναπομεινάντων βιοτόπων.
«Σε έναν όλο και πιο συνωστισμένο πλανήτη, τα είδη που χρειάζονται περισσότερο χώρο για να επιβιώσουν, όπως η Ωτίδα της Ινδίας, είναι χαμένα.Ωστόσο, εμείς είμαστε τελικά αυτοί που χάνουν μακροπρόθεσμα, αφού οι υπηρεσίες που μας παρέχει η φύση έχουν αρχίσει να εκλείπουν, δηλώνει ο Δρ. Leon Bennun, Επιστημονικός Διευθυντής της BirdLife International.
Η φετινή επικαιροποίηση του Κόκκινου Καταλόγου της IUCN, αυξάνει τον αριθμό των απειλούμενων ειδών πουλιών στα 1.253, ένα εξαιρετικά ανησυχητικό ποσοστό του 13% του παγκόσμιου πληθυσμού πουλιών.
«Τα πουλιά παρέχουν ένα παράθυρο στην υπόλοιπη φύση. Είναι εξαιρετικά χρήσιμοι δείκτες της υγείας των οικοσυστημάτων: όταν τα είδη πουλιών μειώνονται, το ίδιο συμβαίνει και με την άγρια ζωή γενικότερα» εξηγεί ο Stuart Butchart, Συντονιστής Παγκόσμιας Έρευνας και Δεικτών της BirdLife International. «Οι αλλαγές που έχουμε καταγράψει στη φετινή επικαιροποίηση του Κόκκινου Καταλόγου θα ενσωματωθούν στο Ευρετήριο της Κόκκινης Λίστας για τα Πουλιά, ένα μέτρο των τάσεων στην κατάσταση του πλανήτη το οποίο χρησιμοποιείται από τις ανά τον κόσμο κυβερνήσεις, παγκόσμιες επιχειρήσεις και τον ΟΗΕ, μεταξύ άλλων».
Ένα ακόμη είδος βρισκόμενο στην Ελλάδα «στην κόψη του ξυραφιού» είναι ο Ασπροπάρης (Neophron percnopterus), το μικρότερο από τα 4 είδη γύπα που αναπαράγονται στη χώρα μας. Ενώ κατά τις περασμένες δεκαετίες ο Ασπροπάρης ήταν κοινός σε όλη τη χώρα, σήμερα, έχει υποστεί μείωση μεγαλύτερη από 80%, έχοντας απομείνει πια λιγότερα από 50 ζευγάρια. Η κυριότερη απειλή για το είδος είναι η δηλητηρίαση από τη χρήση παράνομων δολωμάτων που προορίζονται για τα «επιβλαβή» ζώα, καθώς και η μείωση της ελεύθερης κτηνοτροφίας.
Ενώ η κατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος παγκοσμίως φαίνεται πραγματικά δυσοίωνη, η φετινή επικαιροποίηση του Κόκκινου Καταλόγου των Απειλούμενων Πουλιών αναδεικνύει και μερικά επιτυχημένα παραδείγματα, όπου μετά την εφαρμογή στοχευμένων δράσεων για την προστασία τους, η πορεία των ειδών αυτών έχει βελτιωθεί σημαντικά. Το Κιρκινέζι, μικρόσωμο είδος γερακιού που επισκέπτεται τη χώρα μας κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, μεταπήδησε από Τρωτό σε είδος Μειωμένου Ενδιαφέροντος σε παγκόσμιο επίπεδο, αν και στην Ελλάδα παραμένει Τρωτό σύμφωνα με το Ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων.
Τα παραδείγματα αυτά, μας προσφέρουν μία νησίδα ελπίδας για την κατάσταση του περιβάλλοντος. Το μήνυμα που μας δίνει ο Κόκκινος Κατάλογος της IUCN είναι ότι μπορούμε να αντιστρέψουμε την κατάσταση για πολλά Κινδυνεύοντα είδη. Πρέπει όμως να υπάρχει η πολιτική βούληση και το ενδιαφέρον όλων μας για να στηρίξουμε δράσεις και πρωτοβουλίες διατήρησης και προστασίας της φύσης» λέει ο Θάνος Καστρίτης, Συντονιστής του Τομέα Διατήρησης της Ορνιθολογικής.
Γραφείο Τύπου
Σημειώσεις
1. Η BirdLife International είναι η μεγαλύτερη παγκόσμια οργάνωση που ασχολείται με την προστασία των πουλιών και των βιοτόπων τους. Στόχοι της BirdLife International είναι η προστασία όλων των ειδών πουλιών και του φυσικού περιβάλλοντος του πλανήτη, καθώς και η διατήρηση της βιοποικιλότητας και η αειφόρος χρήση των φυσικών πόρων από τον άνθρωπο. Η Ορνιθολογική είναι ο εταίρος της BirdLife International στην Ελλάδα.
2. Η BirdLife International είναι η υπεύθυνη Αρχή για τη σύνταξη του Κόκκινου Καταλόγου των Απειλούμενων Πουλιών στον Κόκκινο Κατάλογο της IUCN. Οι κατηγορίες περιλαμβάνουν:
a. Κρισίμως Κινδυνεύον (είδος που αντιμετωπίζει εξαιρετικά υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης από το φυσικό του χώρο στο άμεσο μέλλον),
b. Κινδυνεύον (είδος που αντιμετωπίζει πολύ υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης από το φυσικό του περιβάλλον στο άμεσο μέλλον),
c. Τρωτό (είδος που αντιμετωπίζει υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης από το φυσικό του περιβάλλον στο μεσοπρόθεσμο μέλλον),
d. Σχεδόν Απειλούμενο (είδος που δεν ανήκει σε κάποια από τις προηγούμενες κατηγορίες κινδύνου, είναι ωστόσο πιθανό να μεταβεί σε Τρωτό στο άμεσο μέλλον) και
e. Μειωμένου Ενδιαφέροντος (είδος που δεν κατατάσσεται στις άλλες κατηγορίες. Περιλαμβάνονται είδη πολυάριθμα ή/και με ευρεία εξάπλωση).
Τα είδη κατατάσσονται σε κατηγορίες χρησιμοποιώντας ποσοτικά κριτήρια σχετικά με το μέγεθος του πληθυσμού τους, την πληθυσμιακή τους τάση, το μέγεθος της εξάπλωσής τους και άλλες παραμέτρους.
3. Περισσότερες πληροφορίες για τα αναφερόμενα είδη, αλλά και για πολλά ακόμη, μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα: www.birdlife.org/datazone/species/search
