Πρωτοφανές ατόπημα διέπραξε η ηγεσία της Κυνηγετικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας (ΚΣΕ) με τη «διαμαρτυρία» της προς το ΥΠΕΚΑ για την υλοποίηση του ραδιοφωνικού και τηλεοπτικού spot ευρωπαϊκού προγράμματος LIFE με θέμα ένα από τα πλέον απειλούμενα πτηνά της Ευρώπης, τη Νανόχηνα. Η ΚΣΕ ζητώντας την απόσυρση των ενημερωτικών spot, αποδεικνύει με παράδοξο τρόπο το «έμπρακτο ενδιαφέρον» της για την προστασία των σπάνιων πουλιών της χώρας.
Στο τηλεοπτικό spot, όπως εύκολα μπορεί να διαπιστώσει ο καθένας , το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, σε συνεργασία με την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία ενημερώνει το ευρύ κοινό για τις απειλές που αντιμετωπίζει η Νανόχηνα, μία εκ των οποίων είναι και η λαθροθηρία, η οποία ουδεμία σχέση έχει με το νόμιμο κυνήγι. Αυτή είναι άλλωστε και η δημόσια διατυπωμένη θέση της Ορνιθολογικής. Το spot έχει στόχο να δράσει προληπτικά, ενημερώνοντας το κοινό για τα εμπόδια που συναντά η Νανόχηνα στο δύσκολο ταξίδι της μετανάστευσης, στιγματίζοντας παράλληλα επιβλαβείς ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως η συρρίκνωση υγροτόπων και η λαθροθηρία. Μέσα από αυτό το διεθνές πρόγραμμα, στόχος του ΥΠΕΚΑ και της Ορνιθολογικής είναι να δημιουργηθούν οι συνθήκες ώστε οι περιοχές διαχείμασης της κρισίμως κινδυνεύουσας Νανόχηνας να είναι ασφαλείς.
Λυπούμαστε βαθύτατα που η ΚΣΕ δεν συμπλέει μαζί μας στην αντιμετώπιση της λαθροθηρίας. Εξισώνοντας την κριτική στη λαθροθηρία (ενός αυστηρά προστατευόμενου είδους) με αυτήν στην κυνηγετική δραστηριότητα, η ΚΣΕ στέλνει ακριβώς το αντίθετο μήνυμα με αυτό που χρόνια τώρα η Ευρωπαϊκή Ένωση Κυνηγών (FACE) και η BirdLife International προσπαθούν να επιτύχουν, την καταγγελία δηλαδή των λαθροθήρων ως μία μειονότητα. Θεωρούμε λοιπόν την ενέργεια της ΚΣΕ να υποβαθμίσει, να υπερασπιστεί δηλαδή με έμμεσο τρόπο, τη δράση των λαθροθήρων αδιανόητη και πλήρως αντιφατική με τις εξαγγελίες της ότι οι λαθροθήρες στην Ελλάδα «βρίσκονται εκτός κυνηγετικής οικογένειας».
Στην ανακοίνωσή της, η ηγεσία της ΚΣΕ αναρωτιέται: «Αυτό το μοναδικό κρούσμα της λαθροθηρίας μειώνει τους πληθυσμούς της Νανόχηνας στην Ευρώπη;». Θεωρούμε εύκολα κατανοητό πως από τη στιγμή που ο εναπομείναν φυσικός ευρωπαϊκός πληθυσμός της Νανόχηνας δεν αριθμεί περισσότερα από 30 ζευγάρια, έστω και ένα περιστατικό λαθροθηρίας είναι σοβαρότατο πλήγμα για τους πληθυσμούς της Νανόχηνας στην Ευρώπη. Αυτό ακριβώς προσπαθεί να αποτρέψει η εκστρατεία κατά της λαθροθηρίας, για την οποία είναι υπεύθυνο το ΥΠΕΚΑ στο πλαίσιο του συγκεκριμένου ευρωπαϊκού προγράμματος.
Ποιοι είναι οι λόγοι λοιπόν που η ηγεσία της ΚΣΕ επιχειρεί να παρουσιάσει τη λαθροθηρία ως αμελητέα δραστηριότητα, νομιμοποιώντας ουσιαστικά τις ενέργειες των λαθροθήρων ειδικά όταν αυτή η τοποθέτησή της έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την αποδοχή του προβλήματος για τη Νανόχηνα από την Ευρωπαϊκή Ένωση Κυνηγών, όπως αυτό διατυπώθηκε σε συνάντηση της Διεθνούς Ομάδας Εργασίας για τη Νανόχηνα στην οποία και συμμετείχε;
Δυστυχώς, ο ηθικός κατήφορος της ηγεσίας της ΚΣΕ δεν τελειώνει στην έμμεση πολιτική κάλυψη των λαθροθήρων, αλλά συνεχίζεται με πρόσθετες συκοφαντικές αναφορές. Στην ανακοίνωσή της υπονοεί οικονομική κακοδιαχείριση από την Ορνιθολογική όσον αφορά τις χρηματοδοτούμενες από την Ευρωπαϊκή Ένωση δράσεις για τα απειλούμενα πουλιά της Ελλάδας, όπως η Νανόχηνα και ο Αιγαιόγλαρος. Η αλήθεια παρόλα αυτά είναι ότι τα ποσά που αναφέρονται ότι «πήρε η Ορνιθολογική» αποτελούν τον συνολικό προϋπολογισμό των αντίστοιχων ευρωπαϊκών προγραμμάτων LIFE που, στην περίπτωση της Νανόχηνας, επιμερίζεται σε 8 εταίρους από όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένου του ΥΠΕΚΑ και της Ορνιθολογικής. Πρόκειται για ευρωπαϊκά χρήματα δεσμευμένα για την υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων ενός κατατεθειμένου στην Ε.Ε. και εγκεκριμένου από αυτήν σχεδιασμού, με ορίζοντα υλοποίησης 5 ετών. Για όλες τις δράσεις των ευρωπαϊκών προγραμμάτων που υλοποιεί η Ορνιθολογική για την προστασία ειδών μπορεί να ενημερωθεί κάποιος αναλυτικά στις αντίστοιχες ιστοσελίδες των προγραμμάτων (στο: www.ornithologiki.gr).
Αλλά, βέβαια, δεν εξυπηρετεί τους στόχους συκοφάντησης της Ορνιθολογικής να αναφερθεί από την ΚΣΕ ότι τα ευρωπαϊκά Προγράμματα LIFE είναι τα πλέον αυστηρά στον οικονομικό έλεγχο και στην απαρέγκλιτη υλοποίηση του σχεδιασμού τους και οποιαδήποτε παρασπονδία επιφέρει οικονομικές και θεσμικές συνέπειες. Η Ορνιθολογικη έχει υλοποιήσει, με αποδεδειγμένα αποτελεσματικές δράσεις προστασίας των πουλιών και χωρίς οικονομικές παρεκκλίσεις, δεκάδες επιτυχημένα προγράμματα LIFE και είναι εξαιρετικά περήφανη για αυτό.
Τα προγράμματα LIFE είναι αποδεδειγμένα τα οικονομικώς πιο αποδοτικά χρηματοδοτικά εργαλεία της Ε.Ε. για τη φύση. Συγκεκριμένα, παράγουν καινοτόμες δράσεις με μετρήσιμα αποτελέσματα για σημαντικά ευρωπαϊκά είδη και οικοσυστήματα. Πιστεύουμε ότι σε μία περίοδο όπου η αποδοτική αξιοποίηση των δημόσιων πόρων είναι παραπάνω από αναγκαία, τα προγράμματα LIFE είναι ένα λαμπρό παράδειγμα ευρωπαϊκής επένδυσης που πρέπει να ενισχυθεί, αντί να λοιδορηθεί όπως επιχειρεί η ηγεσία της ΚΣΕ. Στην Ελλάδα, τα 58 προγράμματα LIFE Nature τα οποία έχει υλοποιήσει η χώρα μας από το 1992 έχουν εξασφαλίσει ότι η Ελλάδα θα τηρήσει τις βασικές της υποχρεώσεις στην εφαρμογή της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (1) υποστηρίζει ότι προστατευόμενα είδη όπως η Θαλάσσια Χελώνα Caretta caretta, η Μεσογειακή Φώκια Monachus monachus, ο Μαυροπετρίτης (Falco eleonorae) και ο Γυπαετός (Gypaetus barbatus) θα βρίσκονταν σήμερα σε δυσμενέστερο καθεστώς διατήρησης εάν δεν είχαν υλοποιηθεί συγκεκριμένα έργα LIFE. Θεωρούμε επομένως το χαρακτηρισμό τους από την ΚΣΕ ως «άχρηστα προγράμματα», άκυρη και προσβλητική προς τη χώρα μας, αλλά και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Το φαιδρότερο των περιεχομένων της ανακοίνωσης της ΚΣΕ, βέβαια, είναι ότι χρησιμοποιεί με επιδεικτικό τρόπο τον όρο «ΜΚΟ» για την Ορνιθολογική, με σκοπό να μπορέσει να εκμεταλλευτεί τον θόρυβο που δημιουργήθηκε για τις οικονομικές ατασθαλίες συγκεκριμένων προσωποπαγών ΜΚΟ με ανύπαρκτο έργο, δείχνοντας έτσι πόσο υποτιμά τη νοημοσύνη του κοινού στο οποίο απευθύνεται. Η Ορνιθολογική, όμως, είναι ένα από τα ιστορικότερα περιβαλλοντικά σωματεία, με έτος ίδρυσης το 1982, με διαφανείς δημοκρατικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων και εκλογής εθελοντικού Διοικητικού Συμβουλίου, με ετήσια Γενική Συνέλευση μελών η οποία ελέγχει και εγκρίνει τα οικονομικά στοιχεία του σωματείου, πέραν των εξωτερικών ελέγχων από ορκωτούς λογιστές. Ως εκ τούτου, η ηγεσία της ΚΣΕ είναι η τελευταία που μπορεί να μας εγκαλέσει για θέματα οικονομικής διαφάνειας.
Όσον αφορά τον ισχυρισμό της ΚΣΕ πως τα επιστημονικά στοιχεία της Ορνιθολογικής, δηλαδή της μόνης επιστημονικής περιβαλλοντικής οργάνωσης που ασχολείται αποκλειστικά και συστηματικά με την προστασία των πουλιών της Ελλάδας και επίσημο εταίρο του διεθνούς επιστημονικού οργανισμού Birdlife International, είναι «ανύπαρκτα», προφανώς είναι ανάξιος σχολιασμού. Να επισημάνουμε ωστόσο ότι αν η ΚΣΕ θεωρεί «ψευδή και ανύπαρκτα» τα στοιχεία της Ορνιθολογικής, θεωρούμε αυτονόητο ότι θα συμβουλέψει τις κατά τόπους Κυνηγετικές Ομοσπονδίες έτσι ώστε να μην κάνουν χρήση αυτών.
Η Ορνιθολογική δεν ταυτίζει την κυνηγετική κοινότητα με την ηγεσία της ΚΣΕ. Οι καιροί και οι νοοτροπίες αλλάζουν. Η οργάνωσή μας τα τελευταία χρόνια είναι σε επαφή με αξιόλογους τοπικούς κυνηγετικούς συλλόγους για συνέργιες σε δράσεις προστασίας των πουλιών. Αυτή την τόσο σημαντική προσπάθεια συνεργασίας προσπαθεί να υποδαυλίσει η ηγεσία της ΚΣΕ με τις ανακοινώσεις της. Δυστυχώς, το μόνο που κατορθώνει είναι να προσβάλει τους συνεπείς κυνηγούς, να αποστασιοποιείται από την πραγματικότητα των κυνηγών που θέλουν να συμβάλουν στην προστασία της ελληνικής φύσης και να επιβάλει έναν αχρείαστο μονόδρομο εχθρικής σχέσης μεταξύ των κυνηγών και των ορνιθολόγων.
Ελπίζουμε πως η ΚΣΕ θα κατανοήσει σύντομα πως εμμένοντας σε τέτοιες συκοφαντικές επιθέσεις εκτίθεται ανεπανόρθωτα και προκρίνει τακτικές έντασης οι οποίες βλάπτουν τόσο τα πουλιά όσο και τους κυνηγούς. Αν τον χρόνο και τις προσπάθειες που αναλώνει για να επιτεθεί στην Ορνιθολογική και να δημιουργήσει προπέτασμα καπνού μπροστά από το σοβαρό και υπαρκτό πρόβλημα της λαθροθηρίας τις αφιέρωνε σε συνέργειες για την ουσιαστική αντιμετώπισή του, θα πετύχαινε καλύτερα αποτελέσματα για την ελληνική φύση και μια ευνοϊκότερη φήμη για τους έλληνες κυνηγούς.
Για την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία,
Αποστόλης Καλτσής
Πρόεδρος Δ.Σ.
(1) COWI, 2009. Ex-Post Evaluation of Projects and Activities Financed under the LIFE Programme. Country-by-country analysis: Greece
