Η ύπαρξη κοινού και συμπαγούς μετώπου για την προστασία της μοναδικής οικολογικής και πολιτιστικής ταυτότητας της Σκύρου επιβεβαιώθηκε στη διαδικτυακή Συνέντευξη Τύπου (ΣΤ) που διοργανώθηκε από την Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία σε συνεργασία με την ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, τον Δήμο Σκύρου και την Επιτροπή Αγώνα «Σκύρος SOS», με αφορμή την απόπειρα αναβίωσης του σχεδίου εγκατάστασης Αιολικού Σταθμού (ΑΣΠΗΕ) 300 MW εντός της προστατευόμενης περιοχής NATURA 2000 του Όρους Κόχυλα στη Νότια Σκύρο.
Οι ομιλητές στη Συνέντευξη Τύπου, εκπρόσωποι της τοπικής κοινωνίας και περιβαλλοντικών οργανώσεων, αλλά και εκπρόσωποι της Πολιτείας [1] και διακεκριμένοι φίλοι και φίλες της Σκύρου από την Ελλάδα και το εξωτερικό, ανέδειξαν τις πολυάριθμες πτυχές της υπόθεσης, συγκλίνοντας, ωστόσο, προς τον κοινό στόχο, που δεν είναι άλλος από την αποτροπή του εφιαλτικού σεναρίου της μετατροπής της πλέον οικολογικά σημαντικής και ευαίσθητης περιοχής της Σκύρου σε μία απέραντη βιομηχανική εγκατάσταση παραγωγής ενέργειας.
Από την τοπική κοινωνία, στη Συνέντευξη Τύπου τοποθετήθηκαν ο Δήμαρχος Σκύρου Νικόλαος Μαυρίκος, ο Αντιδήμαρχος και Συντονιστής της «Επιτροπής Αγώνα Σκύρος SOS» Ιωάννης Ευγενικός, καθώς και το μέλος της Επιτροπής Στάθης Ζακυνθινός. Οι εισηγήσεις εστίασαν στη διαχρονική και καθολική αντίθεση της Σκυριανής κοινωνίας σε ένα καταστροφικό έργο, για το οποίο ουδέποτε έγινε οποιαδήποτε διαβούλευση και αξιολόγηση των επιπτώσεών του στη ζωή και την οικονομία του νησιού, που βασίζεται σε ήπιας έντασης δραστηριότητες. Παράλληλα, έγινε αναφορά σε όλο το ιστορικό του αγώνα ενάντια στην κατασκευή του έργου, ο οποίος πλέον διαρκεί περισσότερα από 15 (!) χρόνια, χωρίς ωστόσο να καταβάλλει στο ελάχιστο τις δυνάμεις των συμμετεχόντων, όπως αποδείχθηκε περίτρανα από τα περισσότερα από 2.000 σχόλια που υποβλήθηκαν μόλις σε 15 ημέρες στη δημόσια διαβούλευση σχετικά με την ενδεχόμενη υπαγωγή του ΑΣΠΗΕ στις στρατηγικές επενδύσεις.
Από την Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία, η οποία συντόνιζε τη Συνέντευξη Τύπου, ο Αποστόλης Καλτσής, Βιολόγος του Τμήματος Διατήρησης απαρίθμησε τους λόγους για τους οποίους οποιαδήποτε σκέψη υλοποίησης του έργου αντικρούει σε ανυπέρβλητα περιβαλλοντικά, θεσμικά και νομικά κωλύματα. Έμφαση δόθηκε, βέβαια, στο γεγονός πως η Σκύρος φιλοξενεί τη μεγαλύτερη αποικία του προστατευόμενου γερακιού Μαυροπετρίτη στον κόσμο, αλλά και στο γεγονός πως έχουν ήδη εκδοθεί δύο διοικητικές αποφάσεις (από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας [2] και το Συμβούλιο της Επικρατείας [3]) που τεκμηριώνουν την ανάγκη προστασίας της περιοχής NATURA 2000 του Κόχυλα και απαγορεύουν την εγκατάσταση Αιολικών Σταθμών. Έγινε, τέλος, αναφορά στο παράδοξο γεγονός πως η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου δεν έχει ακόμα δημοσιοποιηθεί παρά το γεγονός πως έχει υποβληθεί εδώ και 5 μήνες (!), με το πρόσχημα του «ελέγχου πληρότητάς» της.
Από την ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, ο κ. Θωμάς Δοξιάδης, επιστημονικός υπεύθυνος για το τοπίο, κατέθεσε την οδηγία C(2020) 7730 – 18.11.2020 η οποία στοχεύει στο να «διασφαλίζεται ότι οι εξελίξεις της αιολικής ενέργειας εφαρμόζονται χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο τα προστατευόμενα είδη και οικοτόπους και το δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 σύμφωνα με τους στόχους της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα για το 2030... να διασφαλιστεί ότι οι νόμοι της ΕΕ για τη φύση προστατεύουν τη φύση, τους ανθρώπους, το κλίμα και την οικονομία», καθώς και την πάγια θέση της ΕΛΛΕΤ ότι «οι χερσαίες ανεμογεννήτριες θα πρέπει κατά προτεραιότητα να χωροθετούνται κοντά σε κέντρα ενεργειακής κατανάλωσης ή ήδη υπάρχοντες δρόμους. Άλλες χωροθετήσεις είναι συζητήσιμες, ενώ θα πρέπει να αποφεύγονται προστατευόμενες περιοχές η πολιτιστικά τοπία, όπου τα αιολικά πάρκα αξιολογούνται ως καταστροφικά για την βιοποικιλότητα, τη φύση και τον πολιτισμό». Στη συνέχεια τεκμηρίωσε φωτογραφικά την φυσικότητα και μεγάλη ομορφιά της περιοχής NATURA της Σκύρου, καθώς και την αμετάκλητη υποβάθμιση που έχουν υποστεί αντίστοιχες νησιώτικες περιοχές όπως ο Αγ. Γεώργιος από την εγκατάσταση βιομηχανικών πάρκων ανεμογεννητριών.
Ως προς τις υπόλοιπες παρεμβάσεις που έγιναν στη Συνέντευξη Τύπου:
Ο Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Ευβοίας κ. Μίλτος Χατζηγιαννάκης, και με την ιδιότητά του ως πρώην Δήμαρχος Σκύρου, τεκμηρίωσε με τη σειρά του την ασυμβατότητα του έργου, λόγω του πρωτοφανούς μεγέθους του, με τα χαρακτηριστικά ενός μικρού νησιού του Αιγαίου, ενώ έκανε αναφορά και στο Πρόγραμμα LIFE για τη Διατήρηση της Βιοποικιλότητας της Σκύρου, που αποτέλεσε και αποτελεί την αντιπρόταση της τοπικής κοινωνίας όσον αφορά το ζήτημα της περιβαλλοντικής προστασίας.
Ο Αντιπεριφερειάρχης Εύβοιας κ. Γιώργος Κελαϊδίτης επιβεβαίωσε την αντίθετη στάση και της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, παραπέμποντας στα δύο αρνητικά ψηφίσματά της που έχουν εκδοθεί στο πρόσφατο παρελθόν, χαρακτηρίζοντας μάλιστα τα σχέδια εγκατάστασης του ΑΣΠΗΕ ως ένα «μεγάλο λάθος».
Η Καθηγήτρια Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής & Επικοινωνίας κα Κωνσταντίνα Σκαναβή και ο Πρόεδρος του Λιμενικού Ταμείου Σκύρου κ. Κυριάκος Αντωνόπουλος, ως από κοινού υπεύθυνοι του προγράμματος περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης SKYROS PROJECT [4], επισήμαναν το παράδοξο να χαρακτηρίζεται ως «πράσινη» μία επένδυση με τόσες περιβαλλοντικές επιπτώσεις και εκτός της κλίμακας ενός μικρού νησιού, ενώ τόνισαν την ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης της διαμόρφωσης μίας στιβαρής περιβαλλοντικής κουλτούρας στο νησί.
Ιδιαίτερη σημασία είχε και η βιντεοσκοπημένη εισήγηση του Phill Knott, σύμβουλου οικοτουρισμού και πιστού φίλου της Σκύρου, ο οποίος έχοντας διοργανώσει πολλές εξορμήσεις παρατήρησης πουλιών στο νησί, τεκμηρίωσε τη δυναμική που έχει η Σκύρος στο πεδίο του εναλλακτικού – φυσιολατρικού τουρισμού, αλλά και το βαρύ πλήγμα που θα δεχτεί ο συγκεκριμένος τομέας από την υλοποίηση του σχεδιαζόμενου έργου.
Συμπερασματικά, οι ομιλητές στη Συνέντευξη Τύπου [5], αν και εκκινούν από διαφορετικές αφετηρίες και με διαφορετική προσέγγιση ως προς το ζήτημα της ανάπτυξης των ΑΠΕ, συγκλίνουν στη διαπίστωση πως η βλάβη που θα προκληθεί από την ενδεχόμενη εγκατάσταση του θηριώδους έργου στο μικρό νησί της Σκύρου είναι απείρως μεγαλύτερη από τα όποια ενεργειακά οφέλη. Σε συμφωνία με αυτή τη διαπίστωση, η σύμπραξη των παραπάνω φορέων θα συνεχίσει την προσπάθεια ώστε αφενός το έργο να μην ενταχθεί –παράτυπα- στο καθεστώς των «στρατηγικών επενδύσεων», αφετέρου να διασφαλιστεί η προστασία της περιοχής NATURA του Κόχυλα στο μεταβατικό στάδιο μέχρι την τελική έγκρισης της οικείας Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης (ΕΠΜ) και την έκδοση του αντίστοιχου Προεδρικού Διατάγματος (ΠΔ).
Σημειώσεις:
[1] Στη Συνέντευξη Τύπου προσκλήθηκαν ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Αμυράς, οι Βουλευτές Εύβοιας κ.κ. Κεδίκογλου, Πνευματικός, Ζεμπίλης (Νέα Δημοκρατία), Χατζηγιαννάκης, Αποστόλου (ΣΥΡΙΖΑ) και Μαρίνος (ΚΚΕ), καθώς και η πολιτική ηγεσία της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας.
[2] ΥΑ 51979/21-12-2017: https://files.ornithologiki.gr/docs/dt/YA_NATURA_Skyros.pdf
[3] Αναλυτικά το σκεπτικό της απόφασης του ΣτΕ: https://nomosphysis.org.gr/20880/ste/
[4] https://skyrosproject.uniwa.gr/
[5] Το βίντεο της Συνέντευξης Τύπου είναι διαθέσιμο στο κανάλι της ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ στο YouTube: https://youtu.be/-g3ZcZpt65I
