Ο ειδικά εκπαιδευμένος σκύλος ανιχνευτής δηλητηριασμένων δολωμάτων της Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας, που επί χρόνια προστάτευε την άγρια ζωή από τη δηλητηρίαση, είναι πλέον "συνταξιούχος"!
Εδώ και οκτώ χρόνια, ο Κούκι, διασταύρωση Γερμανικού Ποιμενικού με Μαλινουά, ο οποίος γεννήθηκε και εκπαιδεύτηκε στην Ισπανία, υπηρέτησε αδιάκοπα τον σκοπό του ο οποίος δεν ήταν άλλος από το να εντοπίζει δηλητηριασμένα δολώματα (φόλες) και δηλητηριασμένα ζώα στην ελληνική ύπαιθρο, αποτρέποντας έτσι τη δηλητηρίαση της άγριας ζωής και βάζοντας ένα τέλος στην αλυσίδα θανάτου που δημιουργεί η παράνομη χρήση και διασπορά στη φύση δηλητηριασμένων δολωμάτων.
Ο Κούκι, μαζί με τον αδελφό του Κίκο στη Δαδιά (WWF Ελλάς), ήταν ο πρώτος σκύλος που δραστηριοποιήθηκε αποκλειστικά στην Ελλάδα για την ανίχνευση δηλητηριασμένων δολωμάτων, στο πλαίσιο του Προγράμματος LIFE για τη διάσωση του γύπα Ασπροπάρη, ανοίγοντας τον δρόμο για τη δημιουργία άλλων πέντε Ομάδων Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων, ενώ πρόσφατα επτά νέες ομάδες προστέθηκαν στο δυναμικό της χώρας, αυτή τη φορά από κρατικούς φορείς.
Μέσα σε διάστημα οκτώ ετών (από τον Μάρτιο του 2014 μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2022), ο Κούκι, μαζί με τον συνοδοιπόρο και χειριστή του Δημήτρη Βαβύλη, διενήργησαν 315 περιπολίες καλύπτοντας περισσότερα από 550 χιλιόμετρα. Συνολικά ερεύνησαν 60 περιστατικά δηλητηρίασης, εντοπίζοντας 139 δηλητηριασμένα δολώματα και 118 δηλητηριασμένα ζώα, σώζοντας πολλά περισσότερα από βέβαιο και μαρτυρικό θάνατο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι από το σύνολο των νεκρών δηλητηριασμένων ζώων που εντοπίστηκαν, πάνω από τα μισά (61 στα 118), ήταν ποιμενικοί σκύλοι, καταδεικνύοντας πως η νοσηρή πρακτική της χρήσης δηλητηριασμένων δολωμάτων απειλεί εκτός από την άγρια ζωή και την επιβίωση της παραδοσιακής βιώσιμης κτηνοτροφίας.
Ως μέλος της Ομάδας της Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας και φύλακας της ζωής της υπαίθρου, ο Κούκι έγινε ο προστάτης του γύπα Ασπροπάρη, του πιο απειλούμενου είδους πουλιού της χώρας μας, φροντίζοντας η περιοχή αναπαραγωγής του στα Μετέωρα να είναι ασφαλής τόσο για τον ίδιο όσο και για την υπόλοιπη ζωή της υπαίθρου, ενώ επενέβαινε και στην Ήπειρο, καθώς και σε άλλες περιοχές της χώρας όπου προέκυπτε σχετική ανάγκη.
Εκτός από την άγρια ζωή, ο Κούκι βοήθησε να δημιουργηθεί μια σχέση εμπιστοσύνης και συνεργασίας με τους ανθρώπους της υπαίθρου, βάζοντας το δικό του λιθαράκι στη δημιουργία του «Δικτύου ενάντια στα Δηλητηριασμένα Δολώματα», που αποτελείται από ανθρώπους της υπαίθρου όπως κτηνοτρόφους, γεωργούς, κυνηγούς, Δασικούς Υπαλλήλους κ.ά. Επιπρόσθετα, με την πάροδο του χρόνου και την επέκταση - λειτουργία του Δικτύου, η Ομάδα Ανίχνευσης επενέβαινε όλο και ταχύτερα στα περιστατικά, με αποτέλεσμα να απομακρύνονται πιο γρήγορα τα δολώματα από την ύπαιθρο και να έχουμε, συνήθως, λιγότερα θύματα.
Όλα αυτά τα χρόνια, η φήμη του σκύλου βετεράνου της ανίχνευσης δηλητηριασμένων δολωμάτων στην Ελλάδα εξαπλώθηκε σε όλη τη χώρα και μέσα από τα επιτεύγματα και τη δράση του απέκτησε πολλούς θαυμαστές και φίλους/ες. Η αγάπη του κόσμου και η αναγνώριση του σημαντικού έργου που προσφέρουν όλα αυτά τα χρόνια οι Ομάδες Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων αποτυπώθηκε στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε τέλη Σεπτεμβρίου στα Μετέωρα με αφορμή τα 10α γενέθλια του υπέροχου αυτού σκύλου – ανιχνευτή και την έναρξη της "συνταξιοδότησής" του.
Δεκάδες άνθρωποι κάθε ηλικίας, φίλοι του Ασπροπάρη και της ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ, με μεγάλη συμμετοχή των παιδιών που είναι μέλη της Μαθητικής Ομάδας Δράσης για τον Ασπροπάρη, συνόδευσαν τον Κούκι και τον Δημήτρη στην τελευταία τους περιπολία, κλείνοντας έτσι όλοι μαζί αυτόν τον κύκλο των οκτώ χρόνων. Μέσα σε κλίμα συγκίνησης, ευχαριστήσαμε όλοι τον Κούκι και τον Δημήτρη για το έργο τους και ευχηθήκαμε στον Κούκι… καλή ξεκούραση!
Σημαντικά «στιγμιότυπα» από τη διαδρομή των 8 χρόνων της Ομάδας Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων της ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ με τον Κούκι και τον Δημήτρη:
- Το πρώτο περιστατικό της Ομάδας, τον Μάρτιο του 2014, λίγες μέρες αφότου είχε ολοκληρωθεί η εκπαίδευσή της και είχε επιστρέψει από την Ισπανία: Μεταξύ των χωριών Καλοχώρι και Κονισκός Καλαμπάκας βρέθηκαν πάνω από πέντε κιλά δηλητηριασμένων δολωμάτων με το παράνομο και εξαιρετικά τοξικό Endosulfan και θύματα οκτώ (8) ποιμενικούς σκύλους.
- Περτούλι, Μάρτιος 2015: Εντός του Πανεπιστημιακού δάσους βρέθηκαν και αφαιρέθηκαν έγκαιρα 22 δηλητηριασμένα δολώματα τριών τύπων (λουκάνικα, συκώτια & κυάνια). Βρέθηκε δηλητηριασμένη μία αλεπού και δύο σκυλιά, ενώ συλλέχθηκαν αποδεικτικά στοιχεία όπως το χαρτί περιτυλίγματος από το κρεοπωλείο και τα γάντια του δράστη που χρησιμοποιήθηκαν στην προανακριτική διαδικασία.
- Βασιλική Καλαμπάκας, Φεβρουάριος 2017: Βρέθηκαν νεκρά από δηλητηρίαση τρία τσοπανόσκυλα, μία Γερακίνα και ένα μεγάλο τομάρι από αγριογούρουνο που αποτέλεσε το δηλητηριασμένο δόλωμα. Περιστατικό σε πολύ επικίνδυνη εποχή και περιοχή για τον Ασπροπάρη, εν αναμονή της επιστροφής των γυπών από την Αφρική.
- Κακοπλεύρι Καλαμπάκας, Μάρτιος 2017: Βρέθηκαν 13 δολώματα κυανίου, χωρίς ευτυχώς κανένα νεκρό ζώο, χάρη στην έγκαιρη επέμβαση της Ομάδας Ανίχνευσης. Περίοδος που οι Ασπροπάρηδες είχαν μόλις φτάσει στην περιοχή.
- Αγ. Παρασκευή - Βλαχάβα, Μάρτιος 2018: Βρέθηκαν δηλητηριασμένες δύο Γερακίνες, ένα κυνηγόσκυλο και ένα κατσικάκι ως δόλωμα. Πολύ επικίνδυνο περιστατικό, μόλις τρία χιλιόμετρα από τη φωλιά του Ασπροπάρη, λίγες μέρες πριν έρθει το ζευγάρι από την Αφρική.
- Καμάρια Αγράφων, Μάιος 2018: Βρέθηκαν νεκρά τρία Όρνια, ένα πιθανό δόλωμα, καθώς και ένα πιθανό δοχείο δηλητηρίου.
- Κονισκός Καλαμπάκας, Οκτώβριος 2018: Βρέθηκαν 24 δολώματα κυανίου και δηλητηριασμένα ένα τσοπανόσκυλο, μία αλεπού και ένα κουνάβι.
- Μεσολόγγι, Φεβρουάριος 2020: Μεγάλο περιστατικό δηλητηρίασης με 11 Όρνια δηλητηριασμένα στην περιοχή του φαραγγιού της Κλεισούρας. Αν και ο Κούκι δεν εντόπισε κάποιο δηλητηριασμένο δόλωμα, ήταν εξαιρετικά σημαντική η συμβολή του «Δικτύου ενάντια στα Δηλητηριασμένα Δολώματα» που έχει αναπτυχθεί στη Θεσσαλία το οποίο έχει διαμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό με τη συμβολή της Ομάδας Ανίχνευσης όσον αφορά τη συνεργασία και σχέση εμπιστοσύνης με τους κτηνοτρόφους.
- Σμίξη Γρεβενών, Μάρτιος 2021: Βρέθηκαν από την Ομάδα Ανίχνευσης οκτώ (8) δηλητηριασμένα δολώματα, ενώ κατά το διάστημα 25-28 Φεβρουαρίου είχαν συλλεγεί στην περιοχή συνολικά 42 δηλητηριασμένα δολώματα καθώς και μία νεκρή αλεπού.
Το Πρόγραμμα LIFE «ΖΩΗ για τον Ασπροπάρη» υλοποιείται κατά την περίοδο 2017-2022 από Οργανώσεις και Φορείς από 14 χώρες στα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική με σκοπό τη διάσωση των τελευταίων ζευγαριών Ασπροπάρη στα Βαλκάνια και τη διασφάλιση ασφαλούς μεταναστευτικής διαδρομής γι’ αυτά. Οι δράσεις του Προγράμματος υλοποιούνται με τη συνεισφορά του χρηματοδοτικού μέσου LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη συγχρηματοδότηση του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη, του Πράσινου Ταμείου και του Ιδρύματος MAVA. Περισσότερα στο: www.lifeneophron.eu
