Στους βιότοπους του Όρνιου στην Αιτωλοακαρνανία ξεναγήθηκαν τα μέλη της Επιτροπής Διαχείρισης (Steering Committee) του έργου LIFE IP 4 NATURA, καθώς και τα στελέχη του αντίστοιχου Ολοκληρωμένου έργου (IP) LIFE της Λετονίας, που πραγματοποιήσαν επίσκεψη στην Ελλάδα στο πλαίσιο των δράσεων δικτύωσης των IP προγραμμάτων.
Η 11η συνεδρίαση της Επιτροπής Διαχείρισης έλαβε χώρα στο Μεσολόγγι, στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου Ιεράς Πόλης (Ι.Π.) Μεσολογγίου, η οποία παραχωρήθηκε ευγενικά από τον τοπικό Δήμο ενώ στην εκδήλωση δικτύωσης (networking event) που ακολούθησε παρουσιάστηκαν τα δυο προγράμματα και οι δράσεις που περιλαμβάνουν.
Από την πλευρά του ελληνικού Προγράμματος παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα επιλεγμένων δράσεων, για τις οποίες υπήρξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον από την Λετονική αντιπροσωπεία. Μεταξύ αυτών, ο καθορισμός στόχων διατήρησης για τις περιοχές Natura 2000, η χαρτογράφηση και αξιολόγηση των οικοσυστημικών υπηρεσιών, η ανάπτυξη και λειτουργία συστήματος υποστήριξης των αρμόδιων φορέων για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με έργα και δραστηριότητες εντός του δικτύου Natura 2000 και τη διαχείριση των περιοχών Natura 2000, η ανάπτυξη του συμμετοχικού συστήματος γεωγραφικών πληροφοριών (ppGIS/webGIS) για την οπτικοποίηση και την παρακολούθηση των οικοσυστημικών υπηρεσιών, η κατάρτιση των αρμόδιων αρχών και υπηρεσιών, καθώς και επαγγελματικών και κοινωνικών φορέων που εμπλέκονται στη διαχείριση των περιοχών Natura 2000 αλλά και οι δράσεις επικοινωνίας και διάχυσης των αποτελεσμάτων του έργου.
Παράλληλα, πολύ ενδιαφέρουσα παρουσίαση της προστατευόμενης περιοχής του Εθνικού Πάρκου Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου πραγματοποιήθηκε από τη Μονάδα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Μεσολογγίου και Προστατευόμενων Περιοχών Δυτικής Στερεάς Ελλάδας του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ).
Την επόμενη ημέρα πραγματοποιήθηκε επίσκεψη σε βιότοπους του Όρνιου, στα Στενά Κλεισούρας (περιοχή Natura 2000 - Ζώνη Ειδικής Προστασίας GR2310015: Δέλτα Αχελώου, λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου - Αιτωλικού και εκβολές Εύηνου, νήσοι Εχινάδες, νήσος Πεταλάς, δυτικός Αράκυνθος και στενά Κλεισούρας) και στην περιοχή των οικισμών Εμπεσός – Περδικάκι (περιοχή Natura 2000 - Ζώνη Ειδικής Προστασίας GR2110006: Κοιλάδα Αχελώου και Όρη Βάλτου). Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης έγινε σύνοψη των δράσεων που περιλαμβάνει το Εθνικό Σχέδιο Δράσης (ΕΣΔ) για τρία είδη γυπών (Όρνιο, Μαυρόγυπας, Γυπαετός), τις δράσεις του οποίου συντονίζει η ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ. Η παρουσίαση εστίασε στα μέτρα διατήρησης για το Όρνιο δεδομένου ότι η Αιτωλοακαρνανία φιλοξενεί περίπου το 70% των αναπαραγωγικών ζευγαριών της ηπειρωτικής χώρας, καθιστώντας την περιοχή κορυφαίας προτεραιότητας για τη διατήρηση του είδους.
Κατά την επίσκεψη, έγινε παρατήρηση φωλιών και νεοσσών Όρνιων τόσο στην Κλεισούρα, όσο και στα Όρη Βάλτου, περιοχές όπου η ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ εφαρμόζει εδώ και τέσσερα χρόνια συστηματικό πρόγραμμα παρακολούθησης: η περίοδος τέλη Ιουνίου – αρχές Ιουλίου είναι αυτή κατά την οποία τα πουλιά που γεννήθηκαν φέτος ξεκινούν τις πρώτες τους πτήσεις, μετά από μία μακρά περίοδο σχεδόν 120 ημέρων από την γέννησή τους! (για λόγους σύγκρισης, αναφέρεται ότι για μικρού μεγέθους πουλιά η αντίστοιχη περίοδος από τη γέννηση μέχρι τις πρώτες πτήσεις των νεοσσών κυμαίνεται από 15-20 ημέρες).
Στην Κλεισούρα οι συμμετέχοντες είχαν, επίσης, τη δυνατότητα να γνωρίσουν την Ειδική Μονάδα Αντιμετώπισης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων (ΕΜΑΔΔ) της Μονάδας Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Μεσολογγίου, δηλαδή τον εκπαιδευμένο σκύλο ανίχνευσης δηλητηριασμένων δολωμάτων «Μπράντο» με τον χειριστή του, που εδώ και μερικούς μήνες δραστηριοποιείται στην Αιτωλοακαρνανία και πραγματοποιεί περιπολίες στους βιότοπους των αρπακτικών πουλιών. Παράλληλα, στα Όρη Βάλτου είχαν την ευκαιρία να ακούσουν από πρώτο χέρι από κτηνοτρόφο της περιοχής την τρέχουσα κατάσταση της -κρίσιμης για τη διατήρηση των γυπών- κτηνοτροφικής δραστηριότητας, καθώς και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος τα τελευταία χρόνια. Κατά την υλοποίηση του ΣΔ για τους γύπες δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στη συνεργασία με τους κτηνοτρόφους στις κρίσιμες περιοχές των ειδών αυτών και προβλέπονται παρεμβάσεις που θα μειώσουν την ένταση της σύγκρουσης άγριας ζωής – ζωικού κεφαλαίου και θα είναι επωφελείς τόσο για τους κτηνοτρόφους, όσο και για τους γύπες.
Με φόντο την τεχνητή Λίμνη Κρεμαστών, τέλος, οι παρευρισκόμενοι παρακολούθησαν την επίδειξη λειτουργίας της ψηφιακής εφαρμογής (app) που έχει δημιουργηθεί στο πλαίσιο ανάπτυξης του εργαλείου PPGIS-webGIS για την καταγραφή, αξιολόγηση και προστασία των οικοσυστημικών υπηρεσιών.
Στην επίσκεψη στα Όρη Βάλτου συμμετείχαν, επίσης, στελέχη της -αρμόδιας για τη διαχείριση της ΖΕΠ- Μονάδας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κοιλάδας Αχελώου και Αμβρακικού Κόλπου του ΟΦΥΠΕΚΑ.
Η εκδήλωση δικτύωσης έκλεισε με γεύμα στον φιλόξενο οικισμό του Εμπεσού: τα Όρη Βάλτου και η Κοιλάδα Αχελώου αποτελούν μία μάλλον άγνωστη στο ευρύ κοινό, αλλά εξαιρετικής και άγριας ομορφιάς περιοχή, με μεγάλη οικολογική και πολιτιστική αξία, την οποία αξίζει να την επισκεφτεί κανείς και να τη γνωρίσει.
Σημειώσεις
Το πρόγραμμα LIFE αποτελεί το κύριο χρηματοδοτικό μέσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το περιβάλλον. Η μοναδικότητα των ολοκληρωμένων έργων LIFE για τη Φύση έγκειται στη δυνατότητα που δίνουν στα κράτη μέλη να υλοποιήσουν μία μακρόπνοη στρατηγική για το περιβάλλον, εκπονώντας περισσότερα έργα στην ίδια στρατηγική κατεύθυνση και να κινητοποιήσουν πόρους από διαφορετικές χρηματοδοτικές πηγές της Ε.Ε όπως προβλέπεται από το Πλαίσιο Δράσεων Προτεραιότητας, σε συνδυασμό με εθνικά κεφάλαια και επενδύσεις από τον ιδιωτικό τομέα.
