Αγωνία για τους υγροτόπους Ραμσάρ

 

Αλλαγές στο υδρολογικό καθεστώς, αλλοίωση και υποβάθμιση της ποιότητας των υδάτων, απόρριψη στερεών και εκροή αστικών αποβλήτων, παράνομη και αυθαίρετη δόμηση, εντατικοποίηση της γεωργίας και λαθροθηρία είναι μόνο ορισμένα από τα εντονότατα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι δέκα υγρότοποι της χώρας που προστατεύονται από την διεθνή Σύμβαση Ραμσάρ. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει, μεταξύ άλλων, η έρευνα των τριών περιβαλλοντικών οργανώσεων για την κατάστασή των υγροτόπων Ραμσάρ. Σκοπός της έκθεσης, «Ελληνικοί Υγρότοποι Ραμσάρ: Αξιολόγηση Προστασίας και Διαχείρισης», είναι η ανάδειξη των προβλημάτων και η καταγραφή των συνθηκών που επικρατούν στους δέκα ελληνικούς «Υγροτόπους Διεθνούς Σημασίας». Βασικά θέματα που εξετάζονται και για τα οποία προκύπτουν σημαντικά συμπεράσματα, είναι το παρόν καθεστώς προστασίας αλλά και οι υπάρχουσες απειλές.

 

Τα πιο ανησυχητικά πορίσματα της έκθεσης αφορούν στα μέτρα διαχείρισης των υγροτόπων Ραμσάρ. Ελλιπής έως και ανύπαρκτη κρίνεται η συστηματική επιστημονική παρακολούθηση των οικολογικών αξιών των υγροτόπων, που αποτελεί και το βασικό εργαλείο για την ιεράρχηση των στόχων διαχείρισης της κάθε περιοχής. Επίσης, διαπιστώνεται η έλλειψη συντονισμένων δράσεων που να βασίζονται σε ένα επιστημονικά τεκμηριωμένο σχέδιο διαχείρισης για τον κάθε υγρότοπο. Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των στελεχών τους, η λειτουργία των Φορέων Διαχείρισης που έχουν θεσπιστεί δυσχεραίνεται από τους λίγους και σίγουρα όχι εγγυημένους πόρους που διαθέτουν. Έτσι παρατηρείται μία προφανής έλλειψη συντονισμού δράσεων φύλαξης και διαχείρισης που αποτελούν τον πυρήνα της προστασίας της οποιασδήποτε προστατευόμενης περιοχής.

 

Μετά από τρεις δεκαετίες θεσμικής προστασίας, διαπιστώνεται, εν έτει 2009, η έλλειψη των απαραίτητων δομών, ακόμα κι όταν υπάρχουν οι υποδομές, και η απουσία των στοιχείων εκείνων που απαιτούνται για την ολοκληρωμένη προστασία και διαχείριση των πολύτιμων αυτών περιοχών.

 

«Δυστυχώς, δεν είναι η πρώτη φορά που διαπιστώνουμε την απογοητευτική κατάσταση των Υγροτόπων Ραμσάρ της χώρας. Είναι καιρός όλοι οι υπεύθυνοι φορείς να αναλάβουν τις τεράστιες ευθύνες τους και να προχωρήσουν στις απαραίτητες ενέργειες για τη διατήρηση του φυσικού πλούτου της χώρας», δηλώνουν οι εκπρόσωποι των περιβαλλοντικών οργανώσεων.

 

Οι υγρότοποι Ραμσάρ αποτελούν πυρήνες βιοποικιλότητας, κρίσιμα ενδιαιτήματα για τα άγρια πουλιά της Ελλάδας και βασικό κρίκο στον κύκλο του νερού. Το διακύβευμα της εγκατάλειψης και της υποβάθμισής τους είναι ανυπολόγιστο. Απαιτείται η άμεση λήψη μέτρων προστασίας από όλους τους αρμόδιους φορείς.

1.       Επισυνάπτεται χάρτης των υγροτόπων Ραμσάρ. Δείτε την έκθεση αξιολόγησης

 

2.       Δέκα από τους σημαντικότερους υγροτόπους της χώρας έχουν χαρακτηριστεί από το 1976 ως Υγρότοποι Διεθνούς Σημασίας (Υγρότοποι Ραμσάρ) στο πλαίσιο της Σύμβασης Ραμσάρ (1971). Επτά από τους δέκα ελληνικούς υγρoτόπους Ραμσάρ εντάσσονται στο Κατάλογο του Μοντρέ, στον οποίο περιλαμβάνονται οι υγρότοποι, των οποίων οι αλλαγές στην οικολογική κατάσταση συνέβησαν, συμβαίνουν ή πρόκειται πιθανά να συμβούν και κρίνονται ιδιαίτερα ανησυχητικές. Η εξαίρεση ενός υγροτόπου από τον κατάλογο Μοντρέ γίνεται όταν κρίνεται ότι η κατάστασή του έχει βελτιωθεί. Η Λίμνη Μικρή Πρέσπα, η Λίμνη Κερκίνη και το Δέλτα του Έβρου εξαιρέθηκαν από τον Κατάλογο το 1999.

 

3.       Πίνακας αξιολόγησης υγροτόπων Ραμσάρ