Είναι γεγονός πως οι δράσεις διατήρησης για τα πουλιά εντός των προστατευόμενων περιοχών (περιοχές NATURA 2000 και Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά) λαμβάνουν τη μερίδα του λέοντος της δημοσιότητας. Αυτό, βέβαια, σε καμιά περίπτωση δεν σημαίνει ότι μας αφήνει αδιάφορους το τι συμβαίνει εκτός αυτών, ειδικά σε ορεινές περιοχές με μεγάλη φυσικότητα, όπως ο Ελικώνας και η Οξυά ή πως η περιβαλλοντική νομοθεσία παύει να ισχύει εκτός του δικτύου NATURA 2000. Η αδειοδότηση, ωστόσο, έργων εκτός περιοχών NATURA συνεχίζει να γίνεται με Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) που πολύ συχνά έχουν κάκιστη ποιότητα και έχουν αναγάγει τη σεσημασμένη πρακτική «copy-paste» σε... επιστήμη!
Χάρη στην άμεση πρόσβαση που μπορούν να έχουν πλέον όλοι οι πολίτες στις ΜΠΕ, μέσω της πλατφόρμας του Ηλεκτρονικού Περιβαλλοντικού Μητρώου (ΗΠΕΜ), υπάρχει η ευχέρεια να σχολιάζουμε τα κακώς κείμενα πολλών μελετών: θα μπορούσαμε να ασχοληθούμε για ώρες με τις γενικότερες «αστοχίες» (sic) των ΜΠΕ –όπως, για παράδειγμα, περιπτώσεις όπου η ζητούμενη επιτόπια φωτογραφική τεκμηρίωση από τις περιοχές επέμβασης γίνεται από το γραφείο με «φωτορεαλιστικές απεικονίσεις με τη χρήση Google Earth» (!)– ωστόσο εδώ θα σταθούμε σε ό,τι έχει να κάνει με το αντικείμενο μας, τα πουλιά:
- Σε τέσσερις ΜΠΕ για Αιολικούς Σταθμούς (ΑΣΠΗΕ), που σχεδιάζονται σε διαφορετικές περιοχές της Βοιωτίας, υπάρχει η πα-νο-μοι-ό-τυ-πη καταχώρηση για την πανίδα (περιλαμβανομένων των πουλιών), έτσι ώστε ακόμα και οι λανθασμένες ονομασίες να παραμένουν ίδιες! Όσο για την ποιότητα συλλογής των δεδομένων, αυτό το αφήνουμε στην κρίση του καθενός...
- Σε ΜΠΕ για Αιολικό Σταθμό στα Δερβενοχώρια, ο μελετητής σκέφτηκε πως αντί να παραθέσει τα επιστημονικά ονόματα των ειδών πανίδας, θα είναι πιο ενδιαφέρον να παραθέσει τις… αρχαιοελληνικές ονομασίες τους! (όποιος/α γνωρίζει ποιο είδος της ελληνικής ορνιθοπανίδας είναι ο ίυγξ του αριστοτέλους – μυρμηγκοφάγος (!) παρακαλείται να επικοινωνήσει μαζί μας)
- Οι ΜΠΕ απαιτείται να κάνουν εκτίμηση των επιπτώσεων ενός έργου στο φυσικό περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής επέμβασης. Οι μελετητές, ωστόσο, όταν δεν κάνουν επιτόπια καταγραφή και παρακολούθηση της ορνιθοπανίδας, αποφασίζουν αντί να αναφερθούν συγκεκριμένα στα πουλιά μιας περιοχής, να παραθέτουν γενικόλογες και εν πολλοίς άσχετες αναφορές για το «πόσο μικρή είναι η επίπτωση των αιολικών στην ορνιθοπανίδα»! Μοιάζει, επίσης, σαν κάποιος κεντρικός μηχανισμός να προμηθεύει με έτοιμο υλικό τα μελετητικά γραφεία, αν αναλογιστεί κανείς πως σε δύο ΜΠΕ για ΑΣΠΗΕ, που βρίσκονται ταυτόχρονα σε διαβούλευση (από διαφορετικούς μελετητές), βρίσκουμε ακριβώς το ίδιο κείμενο με αμελητέες αλλαγές στη διατύπωση!
Τα παραπάνω θα μπορούσε να ήταν για γέλια, αν δεν αφορούσαν έργα με σημαντικές επιπτώσεις για το περιβάλλον, που αλλοιώνουν μόνιμα τη φυσιογνωμία των περιοχών εγκατάστασης. Για τον λόγο αυτόν επιβάλλεται όλες οι αρμόδιες υπηρεσίες να φροντίσουν να μην εγκρίνονται έργα με τέτοιου (χείριστου) επιπέδου ΜΠΕ και να απαιτούν την ακριβή αποτύπωση της κατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος στις περιοχές επέμβασης, καθώς και σοβαρή τεκμηρίωση των πιθανών επιπτώσεων του έργου.
Σημειώσεις:
1. Το Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο είναι προσβάσιμο σε όλους τους πολίτες με μια απλή εγγραφή. Όσοι ενδιαφερόμαστε για το φυσικό περιβάλλον, δεν πρέπει να απεμπολούμε το δικαίωμά μας να διατυπώνουμε τις θέσεις μας για έργα που δυνητικά μπορεί να έχουν σοβαρές επιπτώσεις σε αυτό. Όσον αφορά τις εν λόγω ΜΠΕ, οι καταληκτικές προθεσμίες σχολιασμού είναι: για τους ΑΣΠΗΕ «ΜΥΤΙΚΑΣ-ΞΕΡΑΚΙΩΝΑ» και ΑΣΠΗΕ «ΆΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ» 20/10, για τον ΑΣΠΗΕ «ΖΑΓΑΡΑΣ» 3/11 και τον ΑΣΠΗΕ «ΚΑΣΤΡΙ-ΚΟΚΚΑΛΙΑ», «ΚΑΡΑΒΙ-ΑΛΟΓΟΒΟΥΝΙ», «ΤΥΜΠΑΝΟ-ΤΡΥΠΗΡΙ» 27/10.
2. Είναι βέβαιο πως υπάρχουν και αξιόλογοι επιστήμονες και έντιμοι άνθρωποι που απασχολούνται σε ΜΠΕ. Δυστυχώς και αυτά τα «χλωρά» καίγονται μαζί με τα «ξερά» του εντελώς διαβλητού συστήματος ανάθεσης των ΜΠΕ από τους ίδιους τους κατασκευαστές των έργων και της γενικής εικόνας του χαμηλού επιπέδου μελετών, που χωρίς τεκμηρίωση «βγάζουν λάδι» ακόμα και κραυγαλέες περιπτώσεις επιζήμιων έργων.
